Chuyển động đều - Chuyển động không đều

CHUYỂN ĐỘNG ĐỀU – CHUYỂN ĐỘNG KHÔNG ĐỀU

A. Tóm tắt lí thuyết

- Chuyển động đều là chuyển động mà vận tốc có độ lớn không thay đổi theo thời gian

- Chuyển động không đều là chuyển động mà vận tốc có độ lớn thay đổi theo thời gian

- Vận tốc trung bình của một chuyển động không đều trên một quãng đường được tính bằng công thức:

                          v_tb = S/t

Trong đó:   S là quãng đường đi được

                    t là thời gian để đi hết quãng đường đó

Chú ý:

- Vận tốc trung bình trên những đoạn đường khác nhau thường có giá trị khác nhau, vì vậy phải nêu rõ vận tốc trung bình trên đoạn đường cụ thể (hoặc trong thời gian xác định cụ thể).

- Vận tốc trung bình trên cả quãng đường nói chung, không bằng trung bình cộng của vận tốc trung bình trên mỗi đoạn đường liên tiếp.

B. Hướng dẫn trả lời các câu hỏi trong sách giáo khoa

Câu C1:

Chuyển động của trục bánh xe trên máng nghiêng là chuyển động không đều vì trong cùng khoảng thời gian t = 3s, trục lăn được các quãng đường AB, BC, CD không bằng nhau và tăng dần, còn trên đoạn DE, EF là chuyển động đều vì trong cùng khoảng thời gian 3s, trục lăn được những quãng đường bằng nhau.

Câu C2

a: Là chuyển động đều

b, c, d: Là chuyển động không đều

Câu C3

Tính vận tốc trung bình trên quãng đường AB, BC, CD

v_AB = 0,017m/s

v_BC = 0,05 m/s

v_CD = 0,08 m/s

Từ A đến D: Chuyển động của trục bánh xe là nhanh dần

Câu C4

Chuyển động của ô tô từ Hà Nội đến Hải Phòng là chuyển động không đều, 50km/h là vận tốc trung bình.

Câu C5

V_tb1 = 120/30 = 4m/s

v_tb2 = 60/24 = 2,5 m/s

Vận tốc trung bình trên cả hai quãng đường: v_tb = (120 + 20)/(30 + 24) = 3,3 m/s

Câu C6

S = v_tb.t = 30.5 = 150 km

Câu C7

HS tự đo thời gian chạy cự li 60m và tính vận tốc trung bình

C. Hướng dẫn trả lời câu hỏi trong sách bài tập

Câu 3.1

Phần 1: Câu C

Phần 2: Câu A

Câu 3.2

Công thức C

Câu 3.3

Thời gian người đi hết quãng đường đầu: t₁ = S₁/v₁ = 3000/2  = 1500s

Quãng đường tiếp theo dài s₂ = 1,95km = 1950m

Thời gian chuyển động t₂ = 0,5.3600 = 1800 s

Vận tốc trung bình của người đó trên cả đoạn đường:

      v_tb = (s₁ + s₂)/(t₁ + t₂) = (3000 + 1950)/(1500 + 1800) = 1,5 m/s

Câu 3.4

a, Không đều

b, v_tb = s/t = 100/9,78 = 10,22m/s = 36,8 km/h

Câu 3.5

a, Tính vận tốc trung bình:

v₁ = 140/20 = 7m/s

v₂ = (340 - 140)/(40 – 20) = 10 m/s

v₃ = (428 – 340)/(60 - 40) = 4,4 /s

v₅ = (516 – 428)/(80 – 60) = 4,4m/s

v₆ = (604 – 516)/(100 – 80) = 4,4m/s

v₇ = (692 – 604)/(120 – 100) = 4,4 m/s

v₈ = (780 – 692)/(140 – 120) = 4,4 m/s

v₉ = (880 – 780)/(160 – 140) = 5 m/s

v₁₀ = (1000 – 880)/(180 – 160) = 6m/s

Nhận xét:

- Trong hai quãng đường đầu, vận động viên chuyển động nhanh dần

- Trong 5 quãng đường tiếp theo, vận động viên chuyển động đều

- Trong hai quãng đường sau cùng, vận động viên chuyển động nhanh dần

b, Vận tốc trung bình trong cả chặng đường đua là:

           v_tb = s/t = 1000/180 = 5,56 ms

Câu 3.6

a, Quãng đường từ A tới B:

S₁ = 45km = 45000m;

t₁ = 2h15ph = 8100 s;

v₁ = 45000/8100 = 5,56m/s

Quãng đường từ B đến C:

S₂ = 30km = 30000m; t₂ = 24ph = 1440 ;

v₂ = 30000/1440 = 20,83 m/s

Quãng đường từ C tới D:

S₃ = 10km = 10000m; t₃ = (1/4).3600s = 900s

v₃ = 10000/900 = 11,11m/s

Trên toàn bộ đường đua:

S = S₁ + S₂ + S₃ = 45000 + 30000+ 10000 = 85000m

t = t₁ + t₂ + t₃ = 8100 + 1440 + 900 = 10440s

v_tb = S/t = 85000/10400 = 8,14 m/s